Dr. Bertrand Vos, hoofd van het visceraal cluster in het Ziekenhuis Braine l’Alleud-Waterloo geeft een overzicht van het prikkelbare-darmsyndroom in tien praktische topics.
1° De prevalentie van prikkelbare darmsyndroom bedraagt in Europa 10 tot 15% en treft vooral vrouwen (verhouding man / vrouw: 2/1). Het syndroom is goed voor een belangrijk deel van de consulten in de huisartsgeneeskunde en de gastro-enterologie.
2° Het syndroom gaat gepaard met pijn, gevoelens van ongemak of maaglast gedurende minimaal zes maanden, en dit gedurende een periode van drie dagen per maand. Deze pijn en het ongemak houden doorgaans verband met de transit en / of zijn geassocieerd met een verandering in de frequentie of consistentie van de ontlasting.
3° Het bilan kan niet-invasief zijn met een volledige biologie met coeliakie-serologie, een coprocultuur met fecaal calprotectine en eventueel een breath test bij een vermoeden van lactose-intolerantie.
Vanaf de leeftijd van 50 jaar is een endoscopisch onderzoek essentieel om een organische oorzaak formeel uit te sluiten, en meer bepaald bij alarmsignalen: gewichtsverlies, bloed in de ontlasting, ongebruikelijke en aanhoudende veranderingen van de transit (diarree, obstipatie, opgeblazen gevoel), of in het geval van een geschiedenis van een ontstekingsziekte (colitis ulcerosa of de ziekte van Crohn) of familiale darmkanker of colorectale poliep, en meer in het bijzonder wanneer het om eerstegraads familieleden gaat (ouders, kinderen, broers en zussen, enz.).
4° Voeding: de bronnen van darmgassen moeten vermeden of verminderd worden:
- Zoetstoffen zonder calorieën
- Mannitol, sorbitol (kauwgom, snoepjes)
- Bonen, peulvruchten: rafinose, stachyose
- Bepaalde groenten (broccoli, bloemkool, uien)
- Aardappelen, zoete aardappelen
- Supplementen met oplosbare vezels
Het FODMAPS-dieet (Fermentable Olig-, Di-, Mono-saccharides And PolyglycanS), gebaseerd op het elimineren van onverteerde suikers die bij overmatige consumptie symptomen van een opgeblazen gevoel / winderigheid / diarree kunnen veroorzaken, wordt vandaag beschouwd als het standaarddieet voor het prikkelbare-darmsyndroom.
Gluten en lactose zijn ook fermenteerbare suikers die tot de FODMAPS behoren. Aangenomen wordt dat patiënten met het prikkelbare-darmsyndroom zich beter voelen door dit dieet te volgen en door gluten en lactose te schrappen.
5° Het respecteren van de voedingspyramide.
6° Probiotica, in hooggedoseerde multi-stammen of als een enkele stam, hebben een significant voordeel aangetoond bij het prikkelbare-darmsyndroom. Het is een belangrijke steunpilaar van de behandeling van het prikkelbare-darmsyndroom, maar het voordeel is bescheiden als het als enige behandeling wordt gebruikt.
7° Fytotherapie.
Medicinale planten kunnen doeltreffend zijn bij de behandeling van functionele colopathiestoornissen. Hier zijn de belangrijkste planten of extracten die vaak in combinatie worden aangetroffen om het prikkelbare-darmsyndroom te behandelen.
- Munt, gember, artisjok, duizendblad, kamille, citroenmelisse, venkel, marshmallow, kurkuma, zoethout, …
- Xyloglucan, erwteneiwit en druivenpitextract
- Pepermunt olie
8° Spasmolytica
Een belangrijke geneesmiddelencategorie om het prikkelbare-darmsyndroom te behandelen. De verschillende soorten spasmolytica vindt u in tabel 2.
9° Antidepressiva en SSRI:
In het geval van een refractaire situatie bij dieet, probiotica, spasmolytica en fytotherapie kan men het voorschrijven van tricyclische antidepressiva of selectieve serotonineheropnameremmers (SSRI) overwegen, zelfs bij afwezigheid van een onderliggend depressief syndroom.
10° Prikkelbare-darmsyndroom met predominantie van constipatie
Naast klassieke laxeermiddelen van het type Macrogol en een vezelrijk dieet met een goede hydratatie, zijn er in België twee geneesmiddelen die de samentrekking van het colon stimuleren (5-HT4-receptoragonisten en linaclotide). De prijs -van 50 tot 70 euro- is een hinderpaal voor chronisch gebruik.
Dr. Bertrand Vos
Gastro-enteroloog en hoofd van het Visceraal cluster, Chirec, Ziekenhuis Braine l’Alleud-Waterloo.
Lees ook:
– Reflux: wanneer een oesofageale pH-impedantiemetrie aangewezen is
– Videocapsule-endoscopie van de dunne darm: voor wie en waarom?
– Interventionele echo-endoscopie: “een techniek in volle evolutie”
– Het belang van de fibroscan bij de behandeling van NASH
