Een opname op een dienst psychiatrie kan zwaar en moeilijk zijn voor patiënten. Een tuin kan dan een bron van rust zijn.
“Het project van de groentetuin en de wellness-tuin zag het licht in het voorjaar van 2023 op initiatief van een aantal collega’s die op de psychiatrische afdeling C50 werken. We werden geholpen door Isabelle Dorchain, een vrijwilligster wiens onschatbare raad als basis diende voor het project, en door Skyfarm, dat gespecialiseerd is in het opzetten van tuinen in bedrijven”, zegt dr. Matthieu Le Quément, psychiater in het Sint-Anna Sint-Remi Ziekenhuis.
Het uitgangspunt voor het project was de wens om patiënten te helpen de afdeling met een aangenaam doel te verlaten. We hebben een klein strookje grond uit het asfalt ‘gescheurd’ en daarop de ‘Tuinhut’ gezet.
De hut bevindt zich in de schaduw van een grote Paulownia, een boom die spectaculair bloeit in de zomer. Het is een bovendien een vervuilingsbestendige boom, ideaal voor in de stad. Voor de tuinhut, aan de rand van de tuin, staan banken en een tafel van gerecycleerd hout, ideaal voor gesprekken of voor het delen van kruidenthee gemaakt van aromatische kruiden uit de tuin. De kruiden en andere gewassen worden gekweekt in bakken, zodat je rechtop kan werken. En verder in de tuin staan er fruitbomen.
We baseerden ons werk op de theorie van zorgtuinen en tuintherapie, die zich in de 19e eeuw begon te ontwikkelen, vooral in Angelsaksische landen (horticultural therapy). Een opname in de afdeling psychiatrie is een moeilijke tijd voor patiënten. Een tuin kan dan een oase en een bron van rust zijn. In de tuin worden alle zintuigen aangesproken: kijken naar de planten, luisteren naar de vogels en het geluid van het gebladerte, ruiken aan de bloemen en aromatische planten, proeven van het fruit. Contact met de natuur brengt iedereen weer in contact met de seizoenen en met het leven zelf. Werken in de tuin is bovendien een bron van welzijn en vereist geen speciale kennis.
Patiënten zeggen dat ze minder stress hebben en minder obsessieve gedachten. Op lichamelijk vlak zijn de voordelen talrijk: de kamer verlaten en bewegen, wandelen, gieters dragen, onkruid wieden, enz. Tuinieren vereist dat de activiteiten gepland worden volgens het weer en de seizoenen. Een bezoek aan de tuinhut betekent ook sociale relaties ontwikkelen: samenwerking tussen patiënten en met zorgpersoneel om de aanleg van de tuin te organiseren, erin te werken of gewoon om samen te zijn.
We staan nog maar aan het begin van dit mooi avontuur. Er zijn veel spannende plannen voor de toekomst. Door de tuin bijvoorbeeld rolstoeltoegankelijk te maken, kunnen andere patiënten ook genieten van groen in de stad.
We zien u graag op onze volgende Open Dag in het voorjaar!
Dr. Matthieu Le Quément, psychiater in het Sint-Anna Sint-Remi Ziekenhuis
