Fibroscan: van het bed van de patiënt naar het klinisch onderzoek

Wat is het belang van een fibroscan bij de diagnose en follow-up van steatose en levercirrose? Vandaag worden niet alleen de indicaties uitgebreid, maar wordt de fibroscan ook gebruikt voor medisch onderzoek in het Chirec-ziekenhuis Braine l’Alleud-Waterloo, dankzij de steun van de Stichting CARE.

“De indicaties voor een fibroscan zijn vrij ruim. Levercirrose, ongeacht de oorsprong, behoort tot de belangrijkste indicaties. Elke patiënt die zich aanbiedt met veranderde levertests van onduidelijke oorsprong en bij wie wordt aangenomen dat het om een niet-alcoholische vette leverziekte (NASH) gaat, en bij wie andere oorzaken zijn uitgesloten, heeft baat bij een Fibroscan. Dit onderzoek is geen vervanging voor een klassieke echografie van het abdomen, want de aanwezigheid van een vasculaire trombose of een neoplastische laesie dient altijd worden uitgesloten”, zegt dr. Bertrand Vos, hoofd van de dienst gastro-enterologie van het Braine l’Alleud-Waterloo ziekenhuis.

Meer en meer patiënten zouden er baat bij moeten hebben
Omdat obesitas en stofwisselingsstoornissen steeds vaker voorkomen, wordt deze test een nuttig wapen voor het bepalen van de risico’s van ernstige leveraandoeningen op langere termijn. “We weten dat wanneer iemand een leverziekte ontwikkelt, ongeveer één op de vijf binnen de twintig jaar cirrose zal ontwikkelen. Bloedtests kunnen echter een valse geruststelling geven. Het is bekend dat 20-25% van de risicopatiënten normale bloeduitslagen hebben, maar al wel fibrose of steatose van de lever hebben. Bij patiënten met een hoog alcoholconsumptie of met diabetes of obesitas kan het nuttig zijn dit onderzoek, dat tien minuten duurt, ambulant uit te voeren, om de patiënt te informeren en preventieve maatregelen te treffen. Leversteatose is namelijk een omkeerbare aandoening. Hoewel er weinig geneesmiddelen beschikbaar zijn om NASH te bestrijden, kan gewichtsverlies leiden tot regressie van de laesies. “Zo kan een fibroscan bij patiënten die bariatrische chirurgie ondergingen, de gezondheidsverbetering van de lever bevestigen.

Chemo onder de lens van een fibroscan
Naast deze indicaties heeft het Chirec-team een onderzoeksprotocol ontwikkeld dat de impact van cytotoxische behandelingen voor colorectale kanker op de ontwikkeling van fibrose en leversteatose in kaart brengt. “Dit onderzoek, dat ongeveer 50 patiënten includeerde, wordt uitgevoerd met de steun van de Care Foundation. Het cohort omvat patiënten met een risico op het ontwikkelen van laesies omwille van kanker, maar van wie de behandelingen dit risico nog vergroot. Daarom werd de leverconditie met een fibroscan vastgelegd vóór de chemotherapie en vervolgens om de zes maanden tijdens de chemotherapie en tot zes maanden na de laatste behandeling. Hierdoor kan de behandeling worden aangepast al naargelang de evolutie van de leverfunctie. Dit onderzoek stelt ons in staat te weten te komen of er residuele toxiciteit is na chemotherapie. In de toekomst kan dit gevolgen hebben voor andere patiënten die met deze geneesmiddelen moeten worden behandeld voor andere soorten kanker, zoals alvleesklier- of gastro-oesofageale kanker. Naast de toepassing in de dagelijkse klinische praktijk dragen fibroscan-onderzoeken ook bij tot een betere behandeling van de patiënt. We hopen tegen eind 2022 significante resultaten te kunnen voorleggen.”

Om meer te weten over de dienst gastro-enterologie van Chirec, klik hier.