Nieuw in de gastro-enterologie: vroegtijdige behandeling van digestieve tumoren

Een nieuwe techniek uit Japan maakt het mogelijk om via endoscopie vroegtijdig en doeltreffend in te grijpen bij oppervlakkige tumoren van het spijsverteringsstelsel. Een van de weinige specialisten in de techniek is aan het werk in het Delta Ziekenhuis.

Het belang van de techniek via endoscopie is dubbel. Ten eerste is het zo dat oppervlakkige tumoren van het spijsverteringsstelsel vaak – en vaak asymptomatisch – evolueren naar een invasieve kanker, en dat het voordeel van een vroegtijdige ingreep uitvoerig aangetoond werd. Ten tweede is de gebruikelijke behandeling meestal chirurgisch en meer invasief, met een verhoogd risico op morbiditeit en mortaliteit. Door onderzoek en ervaring konden Japanse specialisten een doeltreffend alternatief ontwikkelen: de minimaal invasieve endoscopische submucosale dissectie of ESD. Sommige artsen zullen misschien opmerken dat het procedures zijn die te lang zijn, en niet aangepast zijn aan ons zorgsysteem. Dit is nog maar de vraag, gezien de vaak catastrofale prognose van invasieve spijsverteringskankers.

Niet veel gastro-enterologen passen de techniek toe
De Japanse artsen leerden de precancereuze letsels en beginnende of intramucosale tumoren te detecteren, te karakteriseren en te behandelen. Vandaag zijn er weinig gastro-enterologen in België die deze techniek uitvoeren. “Het is noodzakelijk om eerst te oefenen op diermodellen en om een specifieke opleiding te volgen, gezien de hoge graad van vereiste endoscopische techniciteit”, zegt dr. Sébastien Debroux die opgeleid werd in de submucosale dissectie door prof. Yahagi en stages liep in grote Europese centra.

De praktijk wordt in Westerse landen pas sinds kort uitgevoerd op beperktere schaal. De belangrijkste reden is de lagere incidentie van vroegtijdige maagkankers in vergelijking met de Japanse populatie. Men moet ook rekening houden met het feit dat het Tokyo National Cancer Center (NCCH) routinematige screening op maagkanker introduceerde vanaf de leeftijd van 40 jaar.

Ondanks deze beperkingen in het aantal resecties, pleiten Europese onderzoeken in het voordeel van de veiligheid en de doeltreffendheid van de techniek wanneer die toegepast wordt door ervaren artsen.

Nieuwe HD endoscopie met virtuele inkleuring
Het is van essentieel belang om risicopatiënten op te sporen en om hen systematische onderzoeken aan te bieden voor afwijkingen die pas na kleuring zichtbaar zijn. De nieuwe endoscopen in het Delta Ziekenhuis integreren de nieuwe High Definition technologie met ‘virtuele inkleuring’.

De opsporing van colorectale kanker geeft gastro-enterologen de kans om in te grijpen in het precancereus letselstadium. De ziekte kan behandeld worden en genezen in meer dan 90% van de gevallen, indien ze vroegtijdig opgespoord wordt.

Endoscopische resectie
De huidige endoscopische resectietechnieken zijn gericht op resectie van het slijmvlies en de oppervlakkige submucosa, maar niet dieper omwille van het verhoogd risico op lymfekliermetastasen. Resectie heeft vernietigingsmethoden (laser, argon) vervangen, en het belangrijkste voordeel ervan is de kwaliteit van het specimen voor histologische analyse.

Het principe van endoscopische resectie is om een vloeistof in de submucosa te injecteren om het slijmvlies van de muscularis propria te scheiden, en de oppervlakkige lagen te verwijderen zonder de muscularis propria te perforeren.

Lager aantal recidieven
Technisch – en oncologisch – is het de diepte van de tumorinvasie die de resectie van een letsel kan beperken. Die diepte wordt gemeten door een chromo-endoscopie (endoscopie met behulp van kleurstoffen of virtuele kleuren) of een endoscopische echografie, afhankelijk van de plaats van de laesie. Deze technieken kunnen in moeilijke gevallen worden gecombineerd om de resectie van een letsel te evalueren. ESD maakt resectie en bloc van grote letsels mogelijk, terwijl technieken zoals endoscopische mucosale resectie (EMR) met gefragmenteerde resecties werken. Het aantal recidieven is daarom lager bij ESD. Dankzij de evoluties van endoscopisch en ander materiaal zijn artsen vandaag ook in staat om de belangrijkste verwikkelingen, zoals perforaties, te behandelen.

De rigoureuze analyse van en bloc resectiespecimens maakt het mogelijk om de diepte van de tumorinvasie en het radicale karakter van de ingreep te bepalen. Dat is van het grootste belang omdat men op basis van de pathologische analyse het curatieve karakter van de resecties kan evalueren. Als dit niet het geval is, kan een aanvullende behandeling overwogen worden. “De evolutie van endoscopische resectiemethoden stelt ons in staat om kankers te behandelen die gelokaliseerd zijn in de oppervlakkige lagen van de spijsverteringswand, maar ook in grote delen van het slijmvlies met een risico op kanker”, aldus dr. Debroux.

GastroEntérologie_750

Conclusie
“De technologische evolutie van de endoscopen stelt ons vandaag in staat om een accurate endoscopische evaluatie uit te voeren van oppervlakkige letsels vóór resectie. Submucosale dissectie maakt het mogelijk om laesies te verwijderen die voorheen endoscopisch ontoegankelijk waren. De diepte van de invasie van de laesie is de belangrijkste bepalende factor voor de resectie van laesies. Resectie en bloc door ESD maakt een meer betrouwbare pathologische analyse en een lagere recidiefratio mogelijk dan bij een resectie door EMR. De resultaten van endoscopische mucosale resectie van oppervlakkige laesies zijn vergelijkbaar met die van een chirurgische behandeling met minder morbiditeit. Interventionele endoscopie is in volle opmars, en maakt het mogelijk om onze therapeutische aanpak te wijzigen”, zo besluit dr. Debroux.

 

Dr. Sébastien Debroux, gastro-enteroloog, Chirec – Site Delta
Dr. Alain Vandermeeren, diensthoofd gastro-enterologie, Chirec – Site Delta