Het gebruik van botulinetoxine bij neurologische pathologieën

Het gebruik van botulinetoxine is meer dan twintig jaar geleden geïntroduceerd door neurologen. Sinds een vijftiental jaar is het een deel van het instrumentarium van de neurologie-afdeling van St-Anne-St-Remi, en sindsdien zijn de therapeutische indicaties sterk toegenomen.

Aanvankelijk werd het gebruikt bij het corrigeren van abnormale bewegingen met een verbetering van 60 tot 70%: tics, blefarospasme, focale dystonie, essentiële tremor … en daarna bij spasticiteit bij kinderen met een verlamming om gewrichtsvervorming te verminderen en de noodzaak voor orthopedische chirurgie te beperken of te voorkomen.

Op het gebied van spasticiteit na een beroerte, werkt deze therapie op het neuromusculaire vlak complementair met een fenolisatie van de motorische zenuw, en zorgt voor voldoende spierrelaxatie met een positief effect op pijn, krampen en spierkrampen.

De werking bestaat uit het opwekken van een omkeerbaar proces van denervatie/re-innervatie dat 3 tot 6 maanden duurt, wat de noodzaak met zich meebrengt om regelmatig de toxine te injecteren voor een blijvend effect.

Het voordeel is het vrijwel ontbreken van neveneffecten: het belangrijkste risico is een ongewenste spierreactie (te veel of te weinig verslapping) door een niet correcte posologie bij het injecteren van de spier. Dit nadeel is dus tijdelijk.

Deze behandeling wordt ook gebruikt in samenhang met een hypersecretie van klieren, hetzij in het speeksel (hypersalivatie) of op het niveau de huid (hyperhydrosis).

De laatste jaren hebben andere specialiteiten het nut van botulinetoxine ontdekt : gastroenterologie (spasmen van de slokdarm, achalasie, aandoeningen van anussfincters), urologie (neurogene blaas, sluitspierstoornissen), stomatologie (temporomandibulair syndroom), NKO (spasmen van de stembandadductoren).

Tenslotte is botulinetoxine toegevoegd aan het arsenaal van de algologie, en werd deze toxine een behandelingsoptie niet alleen bij de behandeling van spierpijn maar ook hoofdpijn en in sommige gevallen van chronische migraine.

Voor informatie kunt u contact opnemen met dr. Johan Callebaut (02/434.26.93), dienst neurologie, St-Anne St-Remi, afdeling neurowetenschappen, CHIREC.

Dr Johan Callebaut, neuroloog
St-Anne St-Remi